İstanbul’da Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın da deyimiyle ‘Manhattan’ı aşan kiralar’ hem kiracıların hem de ev sahiplerinin canını sıkmaya devam ediyor. Kiracılar yasal olarak yüzde 25 artış sınırının uygulanmasını isterken, ev sahipleri bu sınırı yeterli görmüyor. Enflasyondaki yükselişin çok altında kalan yüzde 25 sınırı ev sahiplerini de mağdur ederken, kiracılar da bu sınırın kat be kat üstünde artış isteyen ev sahipleriyle karşı karşı kalınca yeni kiralayacakları evlerin de kiralarının yüksek olması nedeniyle evden çıkmak için ‘fahiş’ tazminatlar talep ediyor.
Kiralardaki artış kiracıları mağduriyetin zirvesine çıkarırken, ev sahipleri de enflasyonla eziliyor. Yükselen kiralar kimseyi mutlu etmiyor.
Kiracıların yüzde 25 sınırında kirayı artırmak istemesi enflasyona karşı ev sahibini ezerken, yüzde 200-300 artan kiralar da kiracıların belini büküyor.
Yasal sınırda artırım yapmak isteyen kiracılardan çıkmasını talep eden ev sahipleri tazminat istekleri ya da yıllar süren hukuk mücadelesi arasında kalıyor.
İstanbul’un merkez ilçelerinden birinde bir kiracının, ev sahibini kendi evinde oturmak istemesi üzerine talep ettiği 4 milyon liralık taşınma tazminatı gündeme bomba gibi düştü.
Avukatlar ve emlak danışmanlarının aktardığı örnekler içinde 150 bin dolar gibi talepler de bulunuyor.
Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’ün aktardığı haberde, gayrimenkul hukuku uzmanı Avukat Hikmet Güngör, geçmişte işyerleri için ödenen ‘hava parası’ uygulamasının artık konutlara da uygulandığını aktarıyor.
Güngör, tahliye davası açılan evlerde ev sahiplerinin davayı kazanmalarının dahi en az 3 yıllık bir mücadele gerektirdiğini söylerken, kötü niyetli kiracıların da bu durumu kullandığını iletiyor.
İstanbul’un merkezi bir ilçesinde ev sahibinin kiracısının çıkmasını talep etmesi üzerine 4 milyon lira istekle karşılaştığını belirten Güngör, miktarın süreye bağlı değiştiğini de söylüyor. Acil çıkmak için 4 milyon lira, 1 yıl içinde çıkmak için 2,5 milyon lira, 2 yıl içinde çıkmak için de 300 bin lira talep eden kiracılar bulunduğunu aktarıyor.
Arabulucu ile anlaşma sağlanamayan kira davalarında kiracının 500 bin dolar masraf yaptığını iddia ederek bu bedeli talep ettiğini söylerken, evin yeni olduğunu ve böyle bir tadilat rakamının imkansız olduğunu belirten Güngör, “Bunun adı tahliye fırsatçılığı” dedi.
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü Yönetim Kurulu Başkanı Ulvi Özcan, taşınma parasının kira piyasasında yeni rayiç olduğunu belirtirken, uzun süren yasal süreçlerin de kiracılar tarafından suistimal ettiğini belirterek ev sahiplerinin de mağduriyet yaşadığını iletti.
Evini satmak isteyen bir ev sahibinin, kiracının evi göstermek istememesi üzerine davalık olduğunu, 1,5 yılın ardından çilingir ve polis eşliğinde girilen evden çıkmak için 150 bin dolar talep edildiğini anlatıyor.
Kiracıların haklı da olduğu ‘Yeni bir eve çıkarsam kirası 5 katı’ savunmaları için de Özcan, bunun ev sahibinin suçu olmadığını, merkezi ilçeler ve lüks konutlarda uçuk rakamlar görüldüğünü, daha uygun fiyatlı evlere taşınmak için de bedel istendiğini iletti.
Evden çıkmak için ev sahibinde evin değerinin ortalama yüzde 5-10’u kadar rakamlar talep edildiğinin bilindiğini ileten Özcan, “Kabul eden, etmek zorunda olan da var, dava yoluna gidenler de” dedi.
Kiracıları haklı bulanlar olurken,
Ev sahiplerinin de haklı olduğunu düşünenler de vardı.
Enflasyondaki yükselişle TÜİK’in 12 aylık TÜFE ortalamaları yerine yüzde 25 artış sınırı getirilen kiralarda,
Çoğu ev sahibi buna uymamış,
Kiraları ya 3-4 kat artan rayiç fiyatlara çekmek istemiş ya da kiracılarından evden çıkmalarını talep etmişti.
Kiracılar da yasal süreçlerin uzun sürmesiyle durumu ya yargıya intikal ettirmiş ya da tazminat taleplerine yönelmişti.
2022 Temmuz ayında getirilen kira artışında yüzde 25 sınırı olmasaydı, TÜİK TÜFE 12 aylık ortalamalara göre o günden bu yana kira artışı en çok Ocak 2023’te yüzde 72,45 olacaktı.
Ancak çoğu ev sahibi yüzde 100’ün üzerinde artış talep etti.
